დარგობრივი ლექსიკონი

ბიოლოგია > გენეტიკა, მოლეკულური ბიოლოგია

transposon - ტრანსპოზონი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'transposon' (02.07.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

მობილური / მოძრავი გენეტიკური ელემენტის ნაირსახეობა.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

Ac არის სრული ტრანსპოზონი, რომელსაც შეუძლია ფუნქციონალური ტრანსპოზაზის წარმოება, რაც აუცილებელია ელემენტის გენომში გადაადგილებისთვის.

კონტექსტის წყარო:

'ბარბარა მაკ-კლინტოკი' (02.07.2025), CK-12 Foundation

დაკავშირებული სიტყვები

jumping gene, transposable genetic elements

ბიოლოგია > გენეტიკა, მოლეკულური ბიოლოგია

transposable genetic elements - მობილური გენეტიკური ელემენტები, მოძრავი გენეტიკური ელემენტები, ტრანსპოზირებადი გენეტიკური ელემენტები

არსებითი სახელი, მრავლობითი რიცხვი

ტერმინის წყარო:

'transposable genetic elements' (02.07.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014
'transposable genetic elements' (02.07.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XVIII, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

განმარტება

დნმ-ის მონაკვეთები / ნუკლეოტიდური თანმიმდევრობები, რომელთაც გენომში თავიანთი ადგილმდებარეობის შეცვლა შეუძლიათ.

განმარტების წყარო:

'transposable genetic elements' (02.07.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

კონტექსტი

ევოლუციის პროცესში გენთა ასეთმა დუბლიცირებამ და დაგროვებამ იქამდე მიგვიყვანა, რომ დღეს ჩვენი გენომის თითქმის ნახევარს მობილური გენეტიკური ელემენტები წარმოადგენენ.
ცალკეული უჯრედის დნმ-მა ასევე შესაძლოა, განიცადოს რეკომბინაცია, რაც გამოწვეულია ეგრეთ წოდებული ტრანსპოზირებადი გენეტიკური ელემენტების, ან უბრალოდ ტრანსპოზირებადი ელემენტების, მოძრაობით უჯრედის გენომის შიგნით.

კონტექსტის წყარო:

'"მხტუნავი" გენები - უძველეს გენთა თანამედროვე შესაძლებლობები', მკურნალი.გე
'transposable genetic elements' (02.07.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XVIII, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

დაკავშირებული სიტყვები

transposon, transposition

ბიოლოგია > გენეტიკა

transposition - ტრანსპოზიცია

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'transposition' (02.07.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

მობილური / მოძრავი გენეტიკური ელემენტის გადაადგილება ერთი გენეტიკური ლოკუსიდან მეორეზე.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

მაგალითად, ტრანსპოზიციით ეგზონი შეიძლება ჩაერთოს ცილის მაკოდირებელი გენის ინტრონში.

კონტექსტის წყარო:

'transposition' (02.07.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XIX, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

დაკავშირებული სიტყვები

transposable genetic elements

ბიოლოგია > გენეტიკა

junk DNA - უსარგებლო დნმ, უფუნქციო დნმ, "უაზრო" დნმ

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'junk DNA' (02.07.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

რაიმე გარკვეულ ფუნქციას მოკლებული დნმ.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

ბიოლოგებმა აღმოაჩინეს, რომ ნეიროსპორას აქვს გენეტიკური ინფორმაციის დაცვის სისტემა ე.წ. „უსარგებლო დნმ“ რომელსაც, თავის მხრივ, ორგანიზმის დაცვის ფუნქცია აქვს.

კონტექსტის წყარო:

'junk DNA' (02.07.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XXXI, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

დაკავშირებული სიტყვები

selfish DNA

ბიოლოგია > გენეტიკა

selfish DNA - "ეგოისტური" დნმ, "თავკერძა" დნმ

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'selfish DNA' (02.07.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

დნმ-ის უფუნქციო სეგმენტი.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

2003 წელს ფრედ ჰატჩინსონის კიბოს კვლევის ცენტრის (სიეტლი) მეცნიერების გუნდმა აღმოაჩინა, რომ კონიუგაციის გზით წამწამიანებს შეუძლიათ ტრანსპოზონებისა და "ეგოისტური” დნმ-ის სხვა ტიპების რაოდენობის შემცირება, რომელსაც გენომის შიგნით რეპლიკაცია შეუძლიათ.

კონტექსტის წყარო:

'"selfish" DNA' (02.07.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XXVIII 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

დაკავშირებული სიტყვები

junk DNA