დარგობრივი ლექსიკონი

fragile X syndrome - მყიფე X სინდრომი, მყიფე X ქრომოსომის სინდრომი, მარტინ-ბელის სინდრომი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'fragile X syndrome' (10.06.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

მემკვიდრეობითი გონებრივი ჩამორჩენილობის ფორმა, რომელიც X ქრომოსომის ერთ-ერთი მონაკვეთის არანორმალურ სიმყიფესთან არის დაკავშირებული.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

მყიფე X სინდრომი წარმოადგენს მემკვიდრულ დაავადებას, რომელიც იწვევს რიგ კოგნიტურ, ქცევით და ინტელექტუალურ დარღვევებს.
მარტინ-ბელის სინდრომი დაუნის სინდრომის შემდეგ გონებრივი ჩამორჩენილობის ყველაზე გავრცელებული ფორმაა.

კონტექსტის წყარო:

'მყიფე X სინდრომი' (10.06.2025), kromos
'ქრომოსომული არასტაბილურობა ოლიგოფრენიის შემთხვევაში' (10.06.2025), დადუნაშვილი ე., ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისისი სახელმწიფო უნივერსიტეტი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა

ბიოლოგია > ზოოლოგია > ორნითოლოგია

avifauna - ავიფაუნა, ორნითოფაუნა

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'avifauna' (11.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ამა თუ იმ ტერიტორიაზე გავრცელებული ფრინველთა ფაუნა.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

აქაური ორნითოფაუნა საკმაოდ მდიდარია მტაცებელი ფრინველებით. კინტრიშის ეროვნულ პარკში აღრიცხულია ჩია არწივი, კაკაჩა, ქორი, მიმინო, მარჯანი და ჩვეულებრივი კირკიტა.

კონტექსტის წყარო:

'ფაუნა' (11.05.2025), საქართველოს ეროვნული პარკები

ბიოლოგია > ზოოლოგია > ორნითოლოგია

Aythya - ყვინთია

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'ყვინთია', მირ. კუტუბიძე, ფრინველების ნომენკლატურული ტერმინოლოგია, გამომცემლობა „მეცნიერება“, თბილისი, 1973, გვ. 165
'Aythya' (11.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

იხვისებრთა ოჯახის (Anatidae fam.) წყალში მყვინთავი ფრინველების გვარი Aythya gen.

განმარტების წყარო:

დაეფუძნა: 'Aythya' (11.05.2025), Merriam-Webster

ბიოლოგია > ზოოლოგია > ორნითოლოგია

bald eagle - თეთრთავა ფსოვი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'ფსოვი თეთრთავა', მირ. კუტუბიძე, ფრინველების ნომენკლატურული ტერმინოლოგია, გამომცემლობა „მეცნიერება“, თბილისი, 1973, გვ. 157
'bald eagle' (11.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ქორისებრთა ოჯახის (Accipitridae fam.) დიდი ზომის მტაცებელი ფრინველი Haliaeetus leucocephalus. გავრცელებულია ჩრდილოეთ ამერიკაში. აშშ-ის ეროვნული ფრინველია.

განმარტების წყარო:

დაეფუძნა: bald eagle (11.06.2025), Encyclopedia Britannica

ბიოლოგია > გენეტიკა

frameshift - ათვლის ჩარჩოს გადაადგილება, წაკითხვის ჩარჩოს გადაადგილება, ფრეიმშიფტი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'frameshift' (10.06.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

მუტაცია, გამოწვეული დნმ-ის თანმიმდევრობაში ერთი ან ორი ნუკლეოტიდის ჩართვით, ან მისგან ერთი ან ორი ნუკლეოტიდის დაკარგვით, რის შედეგადაც იცვლება ტრიპლეტების ნუკლეოტიდური აგებულება დნმ-ის მთელი მოლეკულის გასწვრივ.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

დნმ-ზე ქრომით ზემოქმედება იწვევს გც-ათ ტიპის ტრანზიციების ინდუქციას, თუთიის ქლორიდი და ბიქრომატები იწვევენ ათვლის ჩარჩოს გადაადგილებას.
მათგან პირველია ELAC2, რომლის ინაქტივაცია ფრეიმშიფტის (Frame shift) გზით დადგენილია ზოგიერთ პოპულაციაში.

კონტექსტის წყარო:

'ქრომატინის მოდიფიკაცია პეპტიდური ბიორეგულატორების ...' (10.06.2025), გაიოზიშვილი მ., ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბილისი, 2015 გვ. 33, TSU.ge
'პროსტატის სიმსივნური ქსოვილის ...' (10.06.2025), რამიშვილი ლ., ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბილისი, 2017, გვ. 50, TSU.ge

ინგლისური სინონიმები

frameshift mutation

დაკავშირებული სიტყვები

in-frame mutation, frame

frameshift mutation

= frameshift