დარგობრივი ლექსიკონი

ბიოლოგია > გენეტიკა

chaperone - შაპერონი, ცილა-მეთვალყურე

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'chaperone' (07.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ცილა, რომელიც ხელს უწყობს მესამეული სტრუქტურის სწორად დაკეცვას და ცილების კომპლექსის წარმოქმნას ან დაშლას.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

მაგალითად, სითბური შოკის ცილებია შაპერონები, რომლებიც სტრესს გადარჩენილ უჯრედებში დროებითი შემფუთველის როლს ასრულებენ და სხვა ცილების მათ ფუნქციურ ფორმებში ფოლდინგს უწყობენ ხელს.
სულ ცოტა ხნის წინ შაპერონი მიიჩნეოდა კონკრეტული ფუნქციის მატარებელ ცილად, რომელიც აკონტროლებს პოლიპეპტიდური ჯაჭვების შემადგენლობაში მყოფ ამინმჟავათა ატომების სივრცეში დაახლოებისა და ცილოვან სტრუქტურად გაერთიანების პროცესს ან ამ სტრუქტურის დაშლის პროცესს.

კონტექსტის წყარო:

'chaperone' (07.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XXXIX, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი
'ბიოინფორმატიკის საფუძვლები' (07.05.2025), ფირცხალავა მ., თბილის,2008, საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკა

ინგლისური სინონიმები

molecular chaperone

დაკავშირებული სიტყვები

chaperonin

molecular chaperone

= chaperone

ბიოლოგია > გენეტიკა

chaperonin - შაპერონინი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'chaperonin' (07.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

შაპერონების / მეთვალყურეების კლასის ცილა.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

მაგალითად, დღეისათვის ცნობილი ციტოზოლური შაპერონინი, 1IსC, უმრავლეს ეუკარიოტულ უჯრედებში გვხვდება ძალზე მცირე რაოდენობით და დღეისათვის ცნობილ მის სუბსტრატებს წარმოადგენს მხოლოდ აქტინი და ტუბულინი.

კონტექსტის წყარო:

'ბიოინფორმატიკის საფუძვლები' (07.05.2025), ფირცხალავა მ., თბილისი,2008, საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკა

დაკავშირებული სიტყვები

chaperone

ბიოლოგია > გენეტიკა

Chargaff's rule - ჩარგაფის წესი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'Chargaff's rule' (07.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

აზოტოვან ფუძეთა შეწყვილების / კომპლემენტარობის წესი.

განმარტების წყარო:

'base-pairing rule' (07.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

კონტექსტი

ნებისმიერი აღებული სახეობისათვის ა და თ ფუძეებისა და გ და ც ფუძეების რიცხვების ერთმანეთთან თანაფარდობები ცნობილი გახდა ჩარგაფის წესების სახელით.

კონტექსტის წყარო:

'Chargaff's rules' (07.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XVI, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

ბიოლოგია > გენეტიკა, ციტოლოგია

chiasma - ქიაზმა, ჯვარედინი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'chiasma' (07.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

X-ისებრი სტრუქტურა, რომელსაც ჰომოლოგიური ქრომატიდები მეიოზის პროფაზის დროს წარმოქმნიან.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

როგორც წესი, თითოეული ტეტრადა X-ის ფორმის მინიმუმ ერთ რეგიონს შეიცავს, რომელსაც ქიაზმას უწოდებენ. ქიაზმა კროსინგოვერის გარეგნული გამოხატულებაა.

კონტექსტის წყარო:

'chiasma' (07.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XIII, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

ბიოლოგია > გენეტიკა