დარგობრივი ლექსიკონი

ბიოლოგია > გენეტიკა

translocation - ტრანსლოკაცია, გადაჯგუფება

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'translocation' (03.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ქრომოსომული აბერაციის ტიპი, რომლის დროსაც ხდება ქრომოსომის მონაკვეთის გადატანა იმავე ან სხვა ქრომოსომის ახალ ადგილზე.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

ქრომოსომის სტრუქტურული დარღვევის კიდევ ერთი ფორმა, რომელიც ადამიანის დაავადებებს უკავშირდება, არის ტრანსლოკაცია – ერთი ქრომოსომის ფრაგმენტის გადასვლა სხვა, არაჰომოლოგიურ ქრომოსომაზე.

კონტექსტის წყარო:

'translocation' (03.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XV, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

დაკავშირებული სიტყვები

interchromosomal translocation

ბიოლოგია > გენეტიკა

Barr body - ბარის სხეულაკი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'Barr body' (06.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ინაქტიური X-ქრომოსომა, მდედრობითი სასქესო ქრომატინი.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

ბრიტანელმა გენეტიკოსმა მერი ლაიონმა შეძლო იმის დემონსტრირება, რომ არჩევანი, თუ რომელი წარმომავლობის X ქრომოსომა – მდედრობითი თუ მამრობითი – წარმოშობს ბარის სხეულაკს ცალკეულ ემბრიონულ უჯრედში X ინაქტივაციის დაწყებამდე, შემთხვევითია.

კონტექსტის წყარო:

'Barr body' (06.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XV, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

ბიოლოგია > გენეტიკა, ბიოქიმია

base analogue - აზოტოვანი ფუძის ანალოგი, ფუძე-ანალოგი

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'base analogue' (06.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ერთ-ერთი ძირითადი აზოტოვანი ფუძის მსგავსი სტრუქტურის მქონე ნაერთი, რომელსაც შეუძლია ნუკლეოტიდში ამ ფუძის ჩანაცვლება; დნმ-ში ჩართვისას ჩვეულებრივ იწვევს ტრანზიციულ მუტაციას – გამოიყენება სიმსივნეთა მკურნალობისას.

განმარტების წყარო:

ბიოლოგია > ბიოქიმია, გენეტიკა

base pairing - ფუძეთა შეწყვილება

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'base pairing' (06.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

განმარტება

ფუძეთა შორის წყალბადური ბმის წარმოქმნა.

განმარტების წყარო:

კონტექსტი

დნმ-ის რეპლიკაციის სიზუსტე არ შეიძლება მხოლოდ ფუძეთა შეწყვილების სპეციფიკურობას მივაწეროთ.
რნმ-ის მოლეკულაში ფუძეების შეწყვილება ხდება ისეთივე სახით, როგორც დნმ-ში, იმ გამონაკლისით, რომ ადენინ-თიმინის წყვილის ნაცვლად, წარმოიშობა ადენინ-ურაცილის წყვილი.

კონტექსტის წყარო:

'base pairing' (06.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XVI, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი
'ფარმაცევტული ბიოტექნოლოგია' (06.05.2025), აბულაძე ნ., კილაძე თ., ქუთაისი, 2010, აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა

ბიოლოგია > გენეტიკა

base-pair substitution - ფუძეთა წყვილის შენაცვლება, წყვილი ფუძის ჩანაცვლება

არსებითი სახელი

ტერმინის წყარო:

'base-pair substitution' (06.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014
'base-pair substitution' (06.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XVII, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი

განმარტება

დნმ-ის დაზიანების ფორმა, რომელიც იწვევს მუტაციას.

განმარტების წყარო:

'base-pair substitution' (06.05.2025), ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი, ლექსიკოგრაფიული ცენტრი, თსუ, 2014

კონტექსტი

გენის შიგნით წარმოქმნილი წერტილოვანი მუტაციები შეიძლება დაიყოს ორ ძირითად კატეგორიად: წყვილი ფუძის ჩანაცვლება (სუბსტიტუცია) და წყვილი ფუძის ჩამატება (ინსერცია) ან დელეცია (ამოღება).

კონტექსტის წყარო:

'base-pair substitution' (06.05.2025), კემპბელი ნ., ბიოლოგია, თავი XVII, 2007, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ინგლისურ ქართული პარალელური კორპუსი